p/ José María García Rodríguez

 Cando eu era «musiño», saia correndo da casa da Praza, pasaba diante da tenda de meu avó Sidros García, home moi branco cos ollos, azúes, dobraba pola casa do Raboto e iña Canavaia abaixo pra estrada que lle chamabamos carreteira, Beiriña do mar, deixando a man dereita a fonda de Xacobo, dobraba a esquerda pra ir a un banco de pau que había diante de en cás Carlotiña, E ficaba admirado, venda a Ezequiel cun xornal en ingrés, antre as mans. Ezequiel fora a Nova Yorque. Chegara, traballou de carpinteiro un pouco tempo, deprendeu catro palabriñas, meteuse nunha briga, collérono e deportárono. Nunca mais podería voltar aos Estados Unidos de Améreca. Non trouxo diñeiro, pro si «The New York Times», un númaro dos domingos. Sentábase a tardiña, diante de en cas Carlota, e cando a folla do xornal tiña gravura, pofliao direito. Si non, o mesmo lie daba teio ao direito ao revés. E nós, alumnos da escola de Alexandre da Pepuda, ficabamos boca aberta. Ezequiel non sabia léelo castelán, pro o ingrés leiao o direito e o revés. ¿Cómo podería? Colleu sona de home liste. ¡Sabía; ingrés¡.  Nunha veceira, en que iñan ir uns turistas riba duns baixios da ría con risco de afogarse, chamaron a Ezequiel. Pra que lles falase por un fututo que coido que lle chaman «altavoz».

—¡Eh, mister! ¡Go fora! ¡It is very good de piedras! —We don’t understand, lle responderon.

—Xustamente, mister, onde están, very good de piedras… ¡Stones; Raio! entendérono e fóronse. E ficou a Vila inteira coa boca aberta. ¡Raio¡ entendérono e fóronse.  ;Faloulles e salvounos! Houbo quen pensou que lle deberan os americanos unha recompensa. Non lle chegou. O que lle chegou foi ao alcalde, que era don Pablito, unha carta na lingua de Shakespeare. E díxolle o segredario:

—Estamos salvados, don Pablito, chame a Ezequiel.

Dito e feito. Chamouno. Veu. Doulle a carta. Colleuna. Unha volta, outra reviravolta, mesmo coma fan os xílgaros que os de «La suerte del pajarito», que todos son de Santa Cristina, portiño de Noia, levan polas festas da bisbarra. Don Pablito non lle quitaba ollo. Nin Ezequiel quitaba ollo do papel. Respirou fondo.

—Señor alcalde, haille dous ingreses. O ingrés de Londón e o ingrés de Soutantón. (Southampton, debera querer dicir). No ingrés de Londón, vostede ve esquirto Shakespeare, lese o mesmiño, e significa «xa que che espero». Pro no ingrés de Soutanton, vostede ten que ler «xekspiar’: e significa «a madre que che pareu…» Iste puñeteiro ingrés, dista puñeteira carta, elle de Soutantón e non lle entendo nin puñeteira verba.

Saloucou don Pablito:  —Amocámola.

Ezequiel foise. Cando se correu o conto, Pepiña do Millón, berraba na Praza do Cristo:

—¡Ise Ezequiel e un payaso! .  Saleu a porta da casa a muller de Luís do Peludo.

—¿Vostede quer dicir espantallo, merdeira? ¡Sabe ingrés e sabe ingrés, que si nono soubera, aquiles turistas afóganse!  Coma si non houbera pasado ren, no outro dia. eu corrín pola Canavala abaixo, por diante da casa do Raboto e pareime portiño de en cas Carnotiña. Ezequiel estaba sentado no banco, e si, señor, mireino ben, lía o xornal ao dereito e ao revés. Alexandre da Pepuda, noso mestre, lia o castelán ao dereito e tiña abondo. Deus llo pague.