p/ José María García Rodríguez

A señora Pepa da Cambusa tiña un cadelo de estimación que lle chamaban o «Babieco». Cando morreu o seu home, leváronllo a casa. Era canelo, pequeniño e parviolo e, por iso, puxéronlle o nome. Fíxolle moita compaña a señora Pepa. A algures que ela fose o «Babieco» iña. A misa, a rosario, a praza, as procesi6ns… Creceu. Canciño novo, bo can, can vello, mal can e logo, coma ten que ser. morreu do mellor de que se pode morrer, de velliño. A señora Pepa chorouno tanto coma ao seu defunto, do que nunca se aliviara o loito. As viciñas dicíanlle: —Hai que ter resiñación co que nos manda Deus…

Pro custáballe téla e pasaba moito do seu tempo cos ollos cheos de bágoas.
Un día, de mañán, que as mañans son sempre belas na nosa vila, ergueuse e foi polo Camiño Novo enriba ate a casa do señor abade, don Luís o Papaseiro, que esta a beira da mesma eirexa parroquial. Don Luís home coarent6n, benportado, vivía cunha ama moza e non tiña graza pra cantar. Endeben, nas misas maiores somente lle encarregaban dicila epístola. E non se lle entendía ren. Nin ren. Cantaba como si tivese papas na boca. Diso lle veu o alcume.
A señora Pepa petou na porta, acuden a iama.
—¡Ai, señora Pepa, tanto bó por eiquí!. —Quixera falar co Papaseiriño…
—Non llo diga, que non lle apraz. Non gosta.
—Perdoe, co noso abade. Cuistión dunha misiña.
—Venlle nun salto. E veu.
Traguía posta na cabeza unha puchiña pequena, que lle curbía o curuto da cachola e vestía unha batola longa que lle chamaban balandrán. Pantuflas de estar na casa, non zapatos con fibela. Era bondoso e cumprido:
—Señora Pepa, ¿en qué poido servila, ó?
—Noso abade, eu quixera que me botase unha misiña polo «Babieco». O Papaseiro sabía de sobra quen era o «Babieco». Mirouna de reollo, cunha risiña de coello no rebique dos beizos e perguntóulle, craro e, coa súa retranca:
—¿Era cató1ico o «Babieco»?
Respondeulle a señora Pepa da Cambusa:
—Éralle. E moito. Vostede teno visto vegadas na eirexa. Caladiño, mesmo coma coma si fora xente. E lémbrome que, unha veceira, estando na capeliña do Carmo, pasou unha cadela no seu tempo e a radeira dela sete ou oito cans. «Babieco» ergueu a cacheira, uliscou o ar, e ficou onda estaba, manseliño.movendo os beizos como si paspallase o padrenoso ou avemaría…
O señor abade, sorridente, retrucou:
—Pro non se din misas polos cadelos.
—iE por qué non? Teñen súa ialma.
—Pro e inracional, acrarou o crego.
A señora Pepa da Cambusa falou logo dun curto deteimento:
—Síntollo ben, noso abade. Porque eu tiña aforrados pra ista misiña, trinta e sete pesiños de arxento. Vostede me entende: trinta e sete pesiños de prata. Dos que tintinean; non distes de agora que son papel mollado. E inda os mais diles son «amadeus», coa faciana do rei don Amadeu de Saboia, que disque son millores do que os outros… Ergas, si non pode ser. voume.
Ao Papaseiro bailanrolle os ollos e coma que sinteu soar nas orellas, un a un, os trinta e sete pesos.
—Non se incomode, miña dona, e perdóeme. As veceiras teño a cachola aos paxariños. Elle o caso que eiqui mesmo hai aquel libro gordecho que vostede ve, que lle chaman «Misal Romano», con tódalas misas que se poden dicir no mundo. Vou ollalo.
E o abade colleu o libro, fixo coma que o folleaba, e dixo:
—Parabéns, señora Pepa; eiqui temos unha misa que lle ven que nin pintada pra o seu cadelo.
—¿Coas súas candeas acesas, sancristán e tudo?
—Mesmo coma mo di.
—¿Unha misiña das vellas, dita en latín, das que valen de verdade? —quixo acrarar a señora Pepa.
—Disas e non outra. —iE pra cando?
—Hoxe e sesta feira, pois cuarta feira que ven. ¿Válelle? —Vale.
E os días que ían hastra a data asinalada, pasounos a señora Pepa da Cambusa, indo casa por casa, avisando as súas amistades pra que non lle fallaran; que estivesen na eirexa parroquial as oito da mañán en puntiño. E foi un mundo de xente e foi unha misa preciosa e axudouna o sancristán Lino da Trilla, que era afillado de meu pai. E o crego botou seu sermón, falando dos animalciños de Deus, do cariño que lle tiñan moitos santos, coma san Antonio Abade que e hoxe seu padroeiro; noso santo padre, o mártir Prisciliano; san Farruquiño de Asís, que veu de peleriño a Santiago e non sei cantas cousas mais que puxeron a seiñora Pepa da Cambusa, coas meniñas dos ollos cheas de pranto…
Cando findaron misa e responso, a xente da vila iñase achegando a ela, pra cumprimentala, e agarimala, e dicirlle que a acompañaban na súa door. E moitos que querían consolala, repetíanlle:
—Alédese, miña dona; foille unha misa papuda.
O que se aled6u foi o Papaseiro cando a señora Pepa voltos a sancristía e sacou de dembaixo da muradana un bursiha e tintinoulle, riba dunha mesa, trinta e sete pesos de arxento, «amadeus» os mais diles. A cada un que resoaba dicía o crego: —Graciñas, moitas graciñas…
Levouna ate a porta da eirexa, doulle unha aperta, e ala se foi, a señora Pepa da Cambusa, encantadiña, lixeiriña, polo Camiño Novo embaixo. E logo, na sancristía, o noso abade díxolle a Lino da Trilla:
—Vaite pra fonda de Petra, encarrega unhas perdiciñas guisadas pras doce e media e ímolas comer cunha garrafa de vingo do Ribeiro, que e o millor pra arrempuxalas e que nos caian ben.
Dito e feito. E coméronas. E cando don Luís o Papaseiro meteulle o dente naquelas peitugas saborosas e o perillán de Lino da Trilla, chuchaba ate os osiños mais miúdos, fixo unha pausa o crego, ergueu ao ceo os seus ollos e saloucou:
—jDeus llo pague ao Babieco!
E o sancristán engadiu: —E o teña na súa santa Groria…
Alleos ao que pasaba dentro, atopáronse na porta da fonda Rosa da Fortuna, unha toleirona, que andivera na Revolución dos Farrapos polas rúas cunha bandeirola e Bastián o Aleixado, medio parviolo. Iste faloulle:
—¡Vostede enteirouse? Dixéronlle unha misa polo «Babieco»…
Lembrouse a dita Rosa das pauliñas que lle deran por abrila boca, e ben pegadiña da orella do Bastián, paspallóulle:
—;Meu curmán, o que fai o diñeiro! Pode que ate lle abra as portas do ceo aos cadelos…