p/ Nieves Formoso Vidal.

Fotografía: José M. Formoso Luces.

En tempo de Nadal todo é festa, pero acompañada de certa melancolía que nos ven da lembranza dos familiares que xa non están entre nós.  É tempo de xuntanzas familiares; de recordos tempos pasados; de aporías de tempos fuxidíos.

O Nadal encerra múltiples tradicións que, por costume, asumimos ano tras ano sen preguntarnos, moitas veces, que significado teñen no conxunto de celebracións que marcan estas entrañables datas.

Típicos do Nadal son elementos ornamentais como o nacemento, a árbore ou a estrela; o acibro na porta, e como non, (na nosa terra) o bacallau con coliflor o dia de noiteboa e o cocido o día de Nadal.  Tamén acontecementos como a chegada de Papá Noel, os Santos Inocentes, a celebración do Fin de Ano ou a visita dos Reis Magos e con eles os regalos para novos e maiores.

I é que o noso Nadal non é moi diferente a outros, pero nos últimos anos incorporamos costumes que aínda parecendo alleas son mais nosas ca de ninguén, como a costume de vestirse con roupa de cor vermello.  Descoñécese propiamente a orixe desta tradición que se sitúa na Idade Media cando case todo estaba reprimido e prohibido, sobre todo nas clases sociais máis baixas. Na antigüedade relacionábase a cor vermella co demo, o sangue e as meigas, polo que se chegou a prohibi-la prantación e o consumo de productos de cor vermella coma os tomates e os pementos, entre outros; así como vestirse con roupa vermella Sen embargo, no inverno, cando a natureza semella morrer debido ás xeadas e ás neves, o vermello simboliza o sangue e a vida. Por iso, como estaba prohibido e as xentes pensaban que levar un símbolo de vida traía boa sorte, optaron por levala agachada baixo a vestimenta, imprantándose a tradición da roupa interior vermella en tempo de Nadal, ata os nosos días. Curioso verdade?.  Pois que ninguén nos diga que é unha costume extranxeira.

Nadal, nadaleiro… (que podería escribir o bardo), pero con il, co noso ancestral Nadal, a lembranza de avós, fillos, netos… xuntos a carón do lume onde, (según os mais vellos), tamén se congregaban as ánimas dos antepasados mortos na Noiteboa. Costumes que, xunto coas panxoliñas, as esmolas aos máis necesitados e outras, conforman as tradicións nadaleiras que hoxe conservamos.