p/ Ía Lago Uhía
O Muros que eu recordo na miña infancia non era moi distinto ao que agora podemos ver, as rúas non cambiaron moito dende fai 20 anos e os edificios tampouco son moi distintos, pero Serres si que poida que cambiase moito máis. Lembro os San Xoans en Portugalete, e a disputa que mantiñamos cos da Virxe e os da Acea por ver quen facía a «farsa» máis grande. Eu era unha nena cando as rúas de Portugalete estaban cheas de rapaces e entre nós a diferencia de idade era bastante grande, lembro como comezabamos ao mellor dúas semás antes e subiamos a Agriña en busca de xestas e loureiros, e como as veces aparecía algún dos carneiros de miña tia Juanita do Pardelo que nos facía correr como se non houbese mañá. Tiñamos un sistema de organización ben marcado, os rapaces maiores cortaban, e nos carrexabamos ata o parque do Furón, eu non contaba máis de sete ou oito anos, e a forza nunca foi o meu don, máis aínda así alí baixabamos miña prima e eu con cadansúa pola de xesta, todas cheas e orgullosas de axudarlle aos «grandes», aínda que a maioría das veces algún dos que tiñan máis forza ca nós acababa por levar a súa, a nosa, e aínda por riba tamén a nós sentadas riba das xestiñas. Os dous días antes de San Xoan deixabámolos pra ir porta por porta preguntándolle a xente se querían botar algo a lareira e acababamos por xuntar tamén mobles vellos, bolsas de roupa que quedaran pequenas e incluso máis de unha vez algún que outro bote de remos que quedara tristemente abandonado porque o seu dono xa non podía ir ao mar, ¡Quei chorei o día que queimamos o bote de señor Xan da Acea! O día 23 chegaba a festa, e todos os veciños nos axudaban a baixar todo o que xuntaramos ata a praia, nos eramos uns rapaces e tiñamos que cruza-la estrada, e sempre había algún conductor con gañas de amargarno-la festa, pero pra eso estaban os maiores, que impoñían máis respeto, e non reparaban en cortar o tráfico se era preciso e cantarlle as cuarenta se facía falta a algún dos municipais que chegaban ata alí con gañas de poñer inconvintes no que pra moitos era o día máis esperado do ano. Cando o Sol se ía agachando, comezaba a impaciencia por prenderlle lume, algunha nai dicía que había que ir prendendoa xa, que os máis pequenos tiñan que ir pra cama, os rapaces máis vellos querían agardar ata as 12 como dicía a tradición, ao final soíamos chegar a un «nin pra ti nin pra min» e a iso das 11:30 os privilexiados pren-dían as súas antorchas feitas con trapos e ramas e plantabanlle lume a aquela montaña de polas e recor-dos, os «grandes», como nos lles chamabamos, aca-baban por bañarse no mar, e os máis pequenos pro-testabamoslle a nosas nais que non nos deixaban ir canda eles. Logo viña a nosa festiña, cada un de nos puxera unhas cen pesetas e facíamos unha churrascadiña, unhas cantas Coca-colas e montabamos a mellor das festas que unha rapaza coma min se podía imaxinar, e xa pra rematar, unha vez todos estabamos comidiños, non sei se por tradición ou por costume propia, enchíamos as botellas dos refrescos e caldeiros de auga e comezabamos unha guerra que chegaba dende Espiñaredo ata ao cruce da Tremenda mollándonos uns aos outros, daquela, eu e miña prima, por ser as máis pequenas, case sempre rematabamos máis sequiñas que os demais, nós pensabamos que eramos unhas expertas nisto da guerra de San Xoan, pero agora, con unas cantos aniños máis, penso que por moito que correramos ou nos agacharamos, máis ben era porque «os grandes» de Portugalete, aínda que nos deixasen participar en todo como se fosemos un máis, tampouco querían que pasasemos a humillación que supoñía papar un caldeirazo e chegar a casa molladiñas coma pitos